Zoals jullie wel hebben gelezen en gezien, is de financiële sector sinds vorige week vrijdag sterk geraakt door het faillissement van de Silicon Valley Bank (‘SVB’), een middelgrote bank in de VS. Dat heeft zijn weerslag gehad op financiële markten; aandelen (en met name die van banken en verzekeraars) daalden stevig en obligaties stegen juist, omdat beleggers veilige havens zochten. Veel bestaande markttrends sloegen om.
Wat is er gebeurd met SVB?
Elke bank is afhankelijk van de in- en uitstroom van gelden. De balans tussen deze twee is gestoeld op het vertrouwen in de bankinstelling. Het geld dat banken van rekeninghouders krijgen, lenen ze uit aan mensen en bedrijven die geld nodig hebben. Dat kunnen hypotheken of bedrijfsfinancieringen zijn, maar het kan ook belegd worden in bijvoorbeeld staatsobligaties. Zolang het verschil tussen de rente die de bank ontvangt van kredietnemers en die ze betaalt aan spaarders, positief is, maakt de bank winst. Dit tenzij de bank geld verliest door wanbetalingen en/of grote dalingen op het waardepapier, dat de bank aanhoudt.
De bank houdt dus niet al het geld, dat ze ontvangen van hun rekeninghouders, liquide, maar doorgaans ligt dit rond de 10%. Als dus heel veel rekeninghouders hun geld terug willen hebben, heeft een bank een probleem, omdat er dan op korte termijn geld moet worden opgehoest, door het verkopen van leningen of andere bezittingen en dat gaat meestal gepaard met een verlies.
Een zogenaamde ‘bank run’ gebeurt alleen als rekeninghouders onraad ruiken met betrekking tot het verdienmodel van de bank. SVB was vooral de bank voor de technologiesector in de US en met name voor jonge start-up bedrijven. In de Covid-periode konden deze bedrijven makkelijk aan veel geld komen, dat ze stalden op rekeningen bij SVB. Er waren daarnaast incentives om niet te diversifiëren naar andere banken, waardoor de hoogte van de meeste rekeningen ver boven de 250,000 USD van de deposito garantie liggen. SVB kocht van deze binnenkomende gelden met name Amerikaanse staatsobligaties. Dit is een relatief veilige belegging, maar die wel qua koersvorming afhankelijk is van rentebewegingen. Na de grote rentestijgingen van de afgelopen periode had de klantengroep van de bank vooral geld nodig van SVB, terwijl SVB zelf door de rentestijgingen juist verlies maakte op de staatsobligaties die ze aanhield. Dus er stroomde veel meer geld uit dan dat er binnenkwam en de bank moest staatsobligaties met verlies verkopen om aan de geldvraag te kunnen voldoen. Kortom, het slechtste scenario denkbaar voor een bank, die zich teveel richtte op één sector en teveel geld van hun rekeninghouders belegde in staatsobligaties, kwam uit. Het resulteerde in een verlies van 1,8 miljard dollar.
SVB heeft nog geprobeerd geld op te halen bij aandeelhouders om hun reserves te versterken maar dat was, in combinatie met het grote verlies, een signaal aan de markt dat er iets mis was. Daarna kwam de bank run op gang, die werd versterkt door de klanten die ze bedienden. Verschillende durf-investeerders haalden hun geld van de bank en adviseerden hun klanten, waarop ze veel invloed hebben, om hetzelfde te doen. Er ontstond een sneeuwbaleffect.
Zijn rekeninghouders hun geld kwijt?
Nee, de overheidsinstanties in de VS hebben zondag ervoor gezorgd dat het geld van alle rekeninghouders is gegarandeerd, zelfs boven de afgesproken garantie van 250,000 USD. Aandeelhouders en obligatiehouders van SVB verliezen wel (geheel of deels) hun inleg. Bij een tweede bank met een vergelijkbaar model heeft hetzelfde plaatsgevonden. De actie van de overheid in de VS zorgt ervoor dat er geen domino-effect ontstaat naar andere wel gezonde bankinstellingen door rekeninghouders te garanderen dat hun geld veilig is. (De overheidsgarantie stimuleert wel een perverse prikkel voor banken om meer risico te nemen. Maar dat is van latere zorg.)
Wat is het effect op de financiële markten?
Aangezien markten niet houden van onzekerheid, daalden aandelenmarkten stevig en met name de financiële sector. Daar tegenover stegen obligaties hard door een ongekende rentedaling, omdat beleggers een veilige haven zochten. Wat ook bijdroeg aan de rentedaling is dat beleggers er onmiddellijk vanuit gingen dat door de onrust in de financiële sector de centrale banken in de VS en Europa meer terughoudend zullen zijn met verdere renteverhogingen.
Dit scenario vinden wij niet vergelijkbaar met de financiële crisis van 2008, toen veel bankinstellingen overeind gehouden moesten worden door hun posities in ‘giftige hypotheek producten’. Nu zijn de balansen van grote financiële instellingen veel sterker en houden zij geen waardeloze producten aan op hun balans. Het is dan nu niet zozeer een kwestie van financiële gezondheid (solvabiliteit) maar van liquiditeit binnen de sector. Deze is grotendeels in orde en gegarandeerd door de overheid in de VS, die daarmee een verdere bank run voorkomen heeft. In Europa speelt dit specifieke probleem niet, maar zijn er problemen bij het Zwitserse Credit Suisse die al jarenlang haar risicomanagement niet op orde heeft en nu in een transitiefase zit. Of ze daar de tijd voor krijgen door de marktontwikkelingen is de vraag.
Wel is duidelijk dat de stevige rentestijgingen consequenties met zich meebrengen die ook toezichthouders en politici niet hadden ingecalculeerd. Dat zal resulteren in meer toezicht op kleinere banken die in de VS door de regering Trump werden vrijgesteld van het strengste toezicht, zoals stress testen. Een overname van Credit Suisse behoort tot de mogelijkheden om het vertrouwensprobleem weg te nemen.
Het zal wel even duren voor de problemen volledig in kaart zijn gebracht en daarmee zullen koersbewegingen – in met name de financiële sector – nog een tijdje kunnen voortduren. Uiteindelijk zullen markten weer tot bedaren te komen en zullen beleggers weer onderscheid maken tussen wat gezond en niet gezond is.
Wat is er gebeurd met de OAKK portefeuilles?
Het Marktengedeelte laat een gemengd beeld zien; de posities in aandelen zijn stevig gedaald en die van obligaties, na een harde daling in de afgelopen maand, weer wat gestegen. Dat resulteert erin dat een groot deel van de winst van de eerste maanden is ingeleverd.
De Skills beleggingen zijn ook deels geraakt. De trendvolgende allocatie heeft de afgelopen dagen een stevige tik gekregen. Dat is het gevolg van de heftige trendomslagen van de meeste markten die logischerwijs trendvolgers raken. Een korte-termijn gebeurtenis die tot gevolg heeft dat veel markten draaien, resulteert in verliezen op posities die zijn ingenomen op markttrends van voor de gebeurtenis. Het uiteindelijke effect is nog onduidelijk maar op korte termijn is deze winstgevende positie in de portefeuille omgeslagen in een verliesgevende positie. De arbitragefondsen zijn een rustige haven binnen de portefeuille alsook de meer hybride fondsen zoals AHL TargetRisk en Lombard Odier All Roads.
Beleggen voor doelen
Gebeurtenissen, zoals deze, horen bij beleggen. Ze komen en gaan op tijden die niet te voorspellen zijn. Doorgaans blijken deze ook een rimpel te zijn in de rendementshistorie en hebben weliswaar invloed op de korte-termijn resultaten, maar niet op het langere-termijn rendement. Het risico is de tegenhanger van het lange-termijn resultaat van beleggen.
OAKK blijft daarom ook beleggen om doelen te realiseren met dezelfde filosofie; zeer breed gespreid en zonder in- of uit te stappen onderweg, omdat zowel slechte als goede periodes op de korte termijn niet te voorspellen zijn.
Wij hopen je hiermee meer houvast te hebben gegeven in deze onrustige periode. Als er vragen zijn, laat het je OAKK Consultant graag weten, zij staan voor jullie klaar.
